KANDİL
- 29 Mart 2018, Perşembe
Kandil NEDİR?
Kandil, İçine sıvı yağ (zeytin ve gaz yağı gibi) ve fitil konarak yakılan ve aydınlatmada kullanılan bir alet. Bugünkü anlamıyla lamba.
Tarihi olarak Kandil gecelerinde camilerin, özellikle minarelerin donatılması, Osmanlılar döneminde II.Selim zamanından başlayarak, minarelerde kandiller yakılarak duyurulup kutlandığı için “Kandil” olarak anılmaya başlamıştır.
Hz. Peygamber’in vefatından yaklaşık 600 yıl sonra Kandillerin ortaya çıktığı kanıtlarıyla dile getirilmektedir.
Devletin resmi din kurumu Diyanet’in hazırladığı ansiklopedide “kandil” maddesinde şöyle yazıyor;
“Müslümanlarca kandil geceleri diye bilinen geceler; Rabiulevvel ayının onikinci gecesi olan Mevlid, Recep ayının ilk cuma gecesi olan Regaib, yine Recep ayının yirmiyedinci gecesi olan Mirac, şaban ayının onbeşinci gecesi olan Beraat ve Ramazan ayının yirmi yedinci gecesi olan Kadir Gecesidir. Yukarıda adı geçen gecelerin hiçbirisini Peygamber Efendimiz kutlamamıştır. Bunlar Peygamberimizden çok zaman sonra kutlanmaya başlamıştır.” (Diyanet İslam Ansiklopedisi (DİA), c. 24, s. 300)
Fakat kandil gecelerini bizzat organize eden, camilerde mevlit ve dua merasimleri düzenleyen, bu geceler münasebetiyle kutlama mesajları yayınlayan, insanları buna teşvik eden ve halkın kandilini kutlayan da yine Diyanet’in kendisidir…
Din önemli ve belirli günlerden ziyade hayatın tamamına nakşetmelidir. Hz. Peygamber ve yakınları bunun bilincinde oldukları için hiçbir “kandil gecesinde” bir araya gelip toplantı düzenlememiş ve merasim yapmamıştır.
Bu günlerde melekler sevap dağıtmaya mı gelir?
Böyle gün ve gecelerde toplanıp hakkımızda hayırlı olanın yazılmasını isteme diye bir şey mevzubahis değildir. Hakkımızda hayırlı olan, bu gecelerde değil; doğrudan hayatın içinde gerçekleştireceğimiz iş ve oluşlarda ortaya çıkacak ve belirlenecektir. Buna biz kendimiz karar vereceğiz. Kur’an şöyle der; “Kaderiniz kendi elinizdedir.” (36/Yasin, 19). “Herkesin kaderi kendi boynuna dolanmıştır” (17 İsra, 13).
Melekler bu günleri beklemez ve melekler sevap dağıtmaz. Mümin kişi inanan kişi her anını Hakk’a adar ve her ne iş yapıyorsa en önemli gün oymuşçasına çalışır ve gayret gösterir.
O halde Kandiller ne için Çıktı?
İmparatorlukların etrafındaki saray ulemasının, halkı mabetlere toplamak ve orada denetimi sağlamak için icat ettikleri gecelerdir. Zaten mabetlerin bu dönemdeki asli görevi ibadet etmek için değildir. İmparatorluğun gücünü göstermek için açılan tapınaklardır. Şaşalı, büyük yapılar olarak hâlihazırda görmekteyiz. Yani Allah’ın gücünü görmek istiyorsak Sultan Ahmet Cami’sine Ayasofya’ya bakmaya gerek yoktur.
Gökyüzü çatı yeryüzü döşektir.
Gökyüzüne bak Allah’ın büyüklüğü oradadır. Camiler imparatorun gücünü göstermek için yapılmıştır ve halk orada toplanır cuma namazlarında, kandil gecelerinde itaate alıştırılır.
Yani kandillerin uydurulmasındaki amaç siyasi otoritenin halkı yan yana toplamak gayesiyle otoritelerini sağlam ve daimi kılmak amacıyla uydurulmuş gün ve geceler olarak yorumlayabiliriz.
Regaib NEDİR?
Regaib, çok değerli bir hediye, bağışlama, içten gelerek ve yoğun bir şekilde arzu edilen şey anlamlarına gelen Arapça bir sözcüktür. HZ. MUHAMMED’İN ANNE RAHMİNE DÜŞTÜĞÜ ZAMAN.
Bu da 3 ayların başlangıcı oluyor. Recep-Şaban-Ramazan
El insaf, böyle terbiyesizce bir gün olabilir mi? Hz. Muhammed’in Annesi ile Babasının mahremi münasebetinden size ne. Böyle bir dini anlayış olmaz, olamaz.
Bu vesile ile biz Aleviler, her gün doğuşunda, Güneşin kendisini göstermesinde asıl kandilin her gün olduğunu biliyoruz.
Kandil Geceleri Kandil Oluruz
Kandilin İçinde Fitil Oluruz
Hakk’ı Göstermeye Delil Oluruz
Fakat Kör Olanlar Görmez Bu hali…
Etem Uğurlu